อาการปวดศีรษะมีหลายรูปแบบและเกิดได้จากหลายสาเหตุ ปวดศีรษะ ไมเกรน เป็นอาการหนึ่งที่พบได้บ่อยและกวนใจชาวออฟฟิศ เมื่อเป็นแล้วจะมีอาการปวดที่ทรมาน บางคนอาจมีอาการคลื่นไส้อาเจียน ตาพร่ามัวหรือเห็นแสงระยิบระยับนำมาก่อน

ปวดศีรษะแบบไหนถึงเรียกว่า ไมเกรน

• ปวดศีรษะข้างเดียวหรือเริ่มปวดจากข้างเดียวก่อนแล้วค่อย ๆ เริ่มปวดทั้ง 2 ข้าง
• ปวดตุบ ๆ คล้ายมีอะไรเต้นหรือเหมือนโดนอะไรบีบตรงบริเวณขมับปวดเป็นระยะ ๆ
• มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน 
• การปวดจะกินระยะเวลานานหลายชั่วโมง แต่จะไม่นานเกิน 1 วัน
• ความรุนแรงของอาการปวด มีตั้งแต่ปวดปานกลางจนถึงรุนแรงมาก ระยะเวลาในการปวดแต่ละครั้งส่วนใหญ่ประมาณ 4-7 ชม.
• อาการปวดจะกำเริบหรือรุนแรงมากขึ้นเมื่อมีความเครียด อากาศร้อน แสงจ้า หรืออดนอน

ไมเกรนเกิดจากอะไร

สาเหตุของการปวดศีรษะไมเกรน ยังไม่มีข้อสรุปแน่ชัด ในหลาย ๆ ทฤษฎีเชื่อว่าอาจเกิดจากความผิดปกติของสารเคมีในสมอง การสื่อกระแสในสมอง หรือการทำงานของหลอดเลือดแดงในสมองผิดปกติ นอกจากนี้ ไมเกรนยังสามารถติดต่อผ่านพันธุกรรมได้

ปัจจัยที่กระตุ้นที่ทำให้เกิดการกำเริบของ ไมเกรน

อาการปวดศีรษะไมเกรนเกิดได้จากหลายปัจจัย ดังนี้

• ทางตา ได้แก่ แสงจ้า แสงระยิบระยับ การใช้สายตา
• ทางหู ได้แก่ เสียงดัง ๆ หรือเสียงจอแจ จ้อกแจ้ก
• ทางจมูก ได้แก่ กลิ่นฉุน เช่น น้ำหอม บุหรี่ น้ำมันรถ
• ทางลิ้น ได้แก่ การกินอาหาร และเครื่องดื่มต่าง ๆ เช่น กาแฟ เครื่องดื่มแอลกอฮอล์
• ทางกาย ได้แก่ มีประจำเดือน อากาศร้อน-เย็นเกินไป การอดนอนหรือนอนตื่นสาย
• ทางใจ ได้แก่ เครียด อารมณ์หงุดหงิด โมโห ตื่นเต้น ตกใจ

วิธีป้องกันไม่ให้เกิดโรคไมเกรน

• ควบคุมปัจจัยสิ่งแวดล้อม การเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ อากาศ แสงไฟกะพริบ กลิ่นฉุน
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
• หากิจกรรมทำเพื่อลดความเครียด เช่น ฟังเพลง ดูหนัง อ่านหนังสือ
• กินยาตามแพทย์สั่ง
• การนอน ควรนอนให้เป็นเวลา
• งดการใช้ยาเกี่ยวกับฮอร์โมน เช่น ยาคุมกำเนิด

การดูแลตัวเองเมื่อเกิดอาการไมเกรน

• รับประทานยาตามแพทย์สั่งเมื่อมีอาการปวด ไมเกรน
• นอนพักหรือนั่งพักในห้องที่เงียบ และอากาศปลอดโปร่ง
• ผ่อนลมหายใจเข้า-ออกแรง ๆ สักพักแล้วอาการจะดีขึ้น
• ใช้นิ้วมือนวดเบา ๆ หรือใช้น้ำแข็งประคบบริเวณขมับ

การรับประทานอาหารของผู้ป่วยไมเกรน

• หลีกเลี่ยงอาหารที่มีสารไทรามีน (tyramine) เช่น เนยแข็ง เนื้อสัตว์แปรรูป ของหมักดอง เครื่องดื่มแอลกอฮอล์
• หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของคาเฟอีน เช่น ชา กาแฟ
• หลีกเลี่ยงของหวานที่มีส่วนผสมของช็อกโกแลต โกโก้
• รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่

ข้อมูลจาก

อ. ดร.ปิยวดี ทองยศ 

สาขาวิชาการพยาบาลผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ 

โรงเรียนพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล